Азбука (1) – het Russische alfabet

Taalkaart RussischHet Russisch vormt samen met het Wit-Russisch en de Oekraïense taal de Oost-Slavische taalgroep en heet ook wel Groot-Russisch. Naast de Oost-Slavische talen spreken we van West-Slavische talen, waartoe bijvoorbeeld het Pools wordt gerekend. Ook zijn er nog de Zuid-Slavische talen, waarvan onder meer het Servisch en het Kroatisch deel uit maken.

De Russische taal wordt door 170 miljoen mensen gesproken. Naast de genoemde landen uit de Oost-Slavische taalgroep gebeurt dit in Kazachstan en vele andere delen van de voormalige Sovjet-Unie, maar ook bijvoorbeeld in China en de VS. Voor ongeveer 110 miljoen mensen functioneert het Russisch als tweede taal. Dit aantal verandert door het verdwijnen van de Sovjet-Unie en daarmee het afschaffen van Russisch als verplicht schoolvak in de verschillende landen.

Iemand die zich het Russisch wil eigen maken, dient eerst het cyrillische schrift te begrijpen. De Russische taal wordt geschreven met cyrillische letters en ziet er voor velen op het eerste gezicht schrikbarend uit. Wanneer je echter van iedere cyrillische letter de juiste uitspraak kent, behoort woorden lezen al snel tot de mogelijkheden.

Hieronder wordt het klank- en spellingsysteem weergegeven van het moderne Russisch. Het telt 33 letters. Het Russische woord voor alfabet is áзбука (azbuka). Het accent aigu behoort niet tot het Russische schrift. Het is een manier om aan te geven waar in het woord de klemtoon valt. Dat is doorslaggevend voor de uitspraak, waarover later meer. Het accent aigu zal in dit weblog consequent voor het genoemde doel worden gebruikt.

– Bron: Raja van den Bercken, Universiteit Utrecht.

De letters а, к, м, о en т zijn in het Russische en Nederlandse alfabet hetzelfde. De volgende letters komen alleen als drukletter overeen met de Nederlandse, maar de uitspraak is anders: в, н, р, с, х, у, е en ё. (Zie hieronder.) Bij vergelijking met het Nederlands bestaat de rest van het Russische alfabet uit voor ons onbekende lettertekens.

Voorbeeld                       Nederlandse weergave                Uitspraak als in

вáта                                   v                                                               wol

нóта                                  n                                                                noot

ромáн                               r                                                                rot

сорт                                  s                                                                sap

хор                                    ch                                                             kachel

урá                                    oe                                                              boef

нет, Éва                          e, je                                                           bed/Jet, beet/jeetje

монтёр, Ëра                 o, jo                                                          bok, Jos

Uitspraak

Om een goede uitspraak van het Russisch aan te leren is persoonlijk onderwijs van een native speaker onontbeerlijk. Dit weblog heeft in die zin een handicap, maar probeert desondanks op een aantal manieren de juiste uitspraak van de verschillende Russische letters bij te brengen. Zo is in het klank- en spellingsysteem per letter een klank- voorbeeld gegeven door middel van een Nederlands woord. Met deze voorbeelden is geprobeerd de klank en uitspraak zo goed mogelijk te benaderen. Hulp bij de uitspraak kan ook worden gevonden in de audiobestanden van Азбука (2). De ingesproken woorden bieden een goede spreek- en luisteroefening.

In Азбука (3) wordt duidelijk dat voor de uitspraak van het Russisch de klemtoon erg belangrijk is. Ook worden de zogeheten harde en zachte medeklinkers besproken. Tot slot komen in Азбука (4) de uitspraak en de functies van de klinkers aan bod.

Азбука (2) – de eerste woorden

4 Comments

  1. Hubertine
    14 augustus 2016

    ik probeer mij een beetje het Russisch eigen te maken.
    ik vind dit wel een verhelderend artikel.

    • Harmen Dijkhuizen
      16 augustus 2016

      Fijn om te horen. Veel succes! Bij eventuele vragen help ik graag.

  2. Chris Lodewijckx
    11 juni 2018

    Mijn favoriete Russische zanger is Dmitri Hvorostovsky, spijtig genoeg in ’17 overleden.
    Door de teksten van zijn liedjes ben ik mij in het Russisch schrift gaan interesseren.
    Daarbij is dit artikel heel nuttig. Ik wil vanaf nu ook de uitspraak gaan leren via azbuka 2.

Geef een reactie

Informatie

Dit artikel is geschreven op 04 apr 2012, en is gearchiveerd onder Alfabet.

Tags

, , ,