Het aanwijzend voornaamwoord тот vormt samen met het hier eerder besproken aanwijzend voornaamwoord этот de Russische tegenhanger van het Nederlandse dit, dat, deze, en die.
mannelijk | vrouwelijk | onzijdig | meervoud | |
1e naamval | тот | та | то | тe |
2e naamval | тогó | той | тогó | тeх |
3e naamval | томý | той | томý | тeм |
4e naamval | 1/2 | ту | то | 1/2 |
5e naamval | тeм | той | тeм | тeми |
6e naamval | (о) том | (о) той | (о) том | (о) тeх |
vert. | dit, dat, deze, die |
Het onderscheid tussen этот en тот komt niet helemaal overeen met dat tussen deze/dit (hier/nu) en die/dat (daar/toen). In het Russisch baseert men de keuze tussen de twee voornaamwoorden op het onderscheid ‘voor de hand liggend, bekend’ (этот) tegenover ‘nieuw, afwijkend, anders’ (тот). Dit onderscheid maakt dat этот en тот in verschillende situaties en functies worden gebruikt. Daarbij is de keuze voor этот als het ware de standaardkeuze, этот wordt dus ook het meest gebruikt, terwijl de keuze voor тот apart gemotiveerd is.
In het Russisch baseert men de keuze tussen этот en тот op het onderscheid ‘voor de hand liggend, bekend’ tegenover ‘nieuw, afwijkend, anders’. Dit zorgt ervoor dat этот en тот in verschillende situaties en functies worden gebruikt.
Этот betekent zowel deze/dit (hier/nu) als die/dat (daar/toen) en kan dus verwijzen naar objecten of personen die zich dichtbij dan wel veraf bevinden:
Тот wordt alleen in bepaalde gevallen gebruikt.
1. Om aan te geven dat iets ver weg is (in tijd of plaats):
2. In tegenstelling tot этот en om een contrast met этот te markeren:
3. Om te verwijzen naar de ‘andere zijde’ van een rivier, tafel, straat enz.:
4. In combinatie met не kan тот de betekenis ‘de verkeerde, niet de goede/juiste’ hebben:
In deze betekenis wordt ook de vaste uitdrukking не тó (niet goed) als naamwoordelijk deel van het gezegde gebruikt:
5. In combinatie met же kan тот de betekenis ‘dezelfde/hetzelfde’ hebben:
In deze betekenis wordt тот ook zelfstandig gebruikt:
NB. Naast тот же bestaan uitgebreidere combinaties als тот же сáмый (precies hetzelfde) en оди́н и тот же (een en hetzelfde).
6. In combinatie met кто/что in de betekenis ‘degene die/datgene dat’. Тот wordt hier in de hoofdzin zelfstandig gebruikt om een bijzin in te leiden waarin duidelijk wordt wie of wat er wordt bedoeld:
NB. Een uiteenzetting wordt dan ook vaak begonnen met de vaste inleidende wendingen als: дéло в том, что (het zit (namelijk) zo dat), пéред тем, как (voordat, alvorens), ввидý тогó, что (gezien het feit dat), несмoтря́ на то, что (ondanks het feit dat).
Als bepaling bij een zelfstandig naamwoord wordt тот gevolgd door котóрый:
Та geeft in deze zin aan dat het onderwerp, namelijk die bepaalde lerares, als eens ter sprake is gebracht.
7. In vaste verbindingen:
OEFENBOEK: hoofdstuk 21, oefening 1
Beste Harmen, Ik wil je nog eens bedanken voor je site. Ik heb nu een les of 10 russisch gehad en omdat het lesmateriaal geringe en fragmentarische informatie geeft, haal ik mijn informatie van jouw Grammatica.nl. Tot mijn spijt ben ik de naam van het door jou gebruikte leerboek kwijtgeraakt. Zou je mij alstublieft opnieuw de titel en auteur op willen geven? Ik neem trouwens aan dat je inmiddels wel afgestudeerd zult zijn en vraag me af of je nog lang door zult gaan met deze informatie.Hartelijke groet,Wil Grotjohann.
Beste Wil,
Dank voor je reactie! Staat het boek niet vermeld op de pagina ‘Bronvermelding’? Ik ben nog bezig met studeren, dus de site wordt z.s.m. nog verder uitgebreid! Vriendelijke groeten, Harmen.
Deze tekst en uitleg geeft heel duidelijk aan wat de bedoeling van en met de grammatica, dank je wel Harmen, dit is heel erg nuttig voor mij.
Fijn om te horen. Succes!