Locatief – de zesde naamval

De zesde naamval of locatief wordt altijd gebruikt na voorzetsels en heeft in het Russisch twee betekenissen:

• situering van plaats of tijd
  в Ýтрехте – in Utrecht
  на прóшлой недéле – vorige week

• onderwerp van gesprek/overdracht van informatie
  мáльчики говори́ли о дéвочках (loc. mv.) – de jongens praatten over de meisjes

De uitgangen van het zelfstandig naamwoord in deze voorzetselnaamval zijn niet lastig te onthouden. De uitzonderingen daargelaten komt bij de verbuiging van ieder woordgeslacht een e als uitgang.

Alle voorkomende verbuigingen zijn hier te vinden.

Let bij het gebruik van de zesde naamval op:

• Leenwoorden. Deze veranderen niet. Bijvoorbeeld: в метрó – in de metro
• Woorden op -ия en -ие. Deze krijgen de uitgang -ии. Bijvoorbeeld: в Голлáндии – in Nederland (1e naamval: Голлáндия) en в здáнии – in het gebouw (1e naamval: здáние)
• Vrouwelijke woorden op -ь. Bijvoorbeeld: плóщадь (plein). In de zesde naamval: на плóщади – op het plein.

De tweede locatief

Er bestaat een tweede zesde naamval met de uitgang op -у. Deze uitgang komt uitsluitend voor bij sommige eenlettergrepige mannelijke woorden en draagt altijd de uitgang.

• в лесý – in het bos, в рядý –  in een rij, в садý – in de tuin, в углý – in de hoek, в шкафý – in de kast, на льдý – op het ijs

в en на

In verband met de locatief verdienen twee voorzetsels bijzondere aandacht. Dat zijn de voorzetsels в en на. In plaatsbepalingen regeren zij de zesde naamval. Het voorzetsel в heeft dan de betekenis in (binnen een omsloten ruimte). Dat kan een kamer zijn, een gebouw, maar ook een stad of land. На heeft de betekenis op (boven op, op het oppervlak van). Voorbeelden zijn een plein, podium of een weg.

• В кóмнате бы́ло ти́хо. – Het was stil in de kamer.
• Кни́га лежáла на столé. – Het boek lag op de tafel.

Soms vormen voorzetsel en zelfstandig naamwoord een vaste verbinding.

• Eё сестрá ещё учи́лась в шкóле. – Haar zus zat nog op school.
• Бóря учи́лся на факультéте матемáтики. – Borja studeerde aan de wiskundefaculteit.
• Её отéц рабóтает в университéте. – Haar vader werkt bij de universiteit.

In plaatsbepalingen regeren в en на dus de locatief. Deze twee voorzetsels worden daarnaast ook gebruikt bij het aangeven van een richting. В en на regeren dan de vierde naamval.

• где (waar)            в +6         на +6
• кудá (waarheen)   в +4         на +4

Wordt er in een plaatsbepaling gebruik gemaakt van в + de 6^e naamval van een zelfstandig naamwoord, dan gebruikt men in de richtingbepaling van dat zelfstandig naamwoord в + 4^e naamval. Hetzelfde geldt voor на.

• Бори́с рабóтает в Ýтрехте (6e naamval). – Boris werkt in Utrecht.
  Бори́с éдет в Ýтрехт  (4e naamval). – Boris gaat naar Utrecht.

• Э́мма рабóтает в университéте. – Emma werkt aan de universiteit.
  Э́мма идёт в университéт. – Emma gaat naar de universiteit.

• Мáша и Вáня в ресторáне. – Masja en Vanja zijn in een restaurant.
  Мáша и Вáня идýт в ресторáн. – Masja en Vanja gaan naar een restaurant.

• Мой брат на рабóте. – Mijn broer is op z’n werk.
  Мой брат éдет на рабóту. – Mijn broer gaat naar zijn werk.

• Кни́га лежáла на столé. – Het boek lag op de tafel.
  Онá положи́ла кни́гу на стол. – Ze legde het boek op de tafel.
  

OEFENBOEK: hoofdstuk 3, oefeningen 5 en 6