Het ontkennend voornaamwoord никто en ничто

Wanneer een spreker een ontkennend voornaamwoord gebruikt dan ontkent deze het bestaan van een persoon, object, gebeuren of eigenschap. In dit blogbericht gaat het over twee van de ontkennende voornaamwoorden die met het voorvoegsel ни- beginnen, de zelfstandige voornaamwoorden никтó (niemand) en ничтó (niets).

Opvallend bij het gebruik van deze voornaamwoorden is dat er een dubbele ontkenning optreedt: in een zin met een ontkennend voornaamwoord wordt het gezegde altijd ontkend. Bijvoorbeeld:

• Никтó не знáет, что бýдет зáвтра. – Niemand weet hoe het morgen zal zijn.

Letterlijk vertaald betekent deze zin in het Nederlands precies het tegenovergestelde van de Russische: Niemand weet niet hoe het morgen zal zijn.

никтó en ничтó worden verbogen als de vragende voornaamwoorden ктo en чтo:

• De г van никогó en ничегó wordt uitgesproken als [v].

Voorzetsels

• ни с кéм – met niemand
• ни о чём – nergens over, over niets

Een voorzetsel staat tussen ни en кто, ни en что.

Ter illustratie twee voorbeeldzinnen met zowel een dubbele ontkenning als een voorzetsel:

• Онá ни о чём не говорит. – Zij spreekt nergens over.
• Они ни к комý не идýт. – Zij gaan naar niemand toe.

 OEFENBOEK: hoofdstuk 11, oefening 2